دکتر روانشناس خوب یک متخصص سلامت روان است که از ارزیابی‌های روانشناختی و گفتار درمانی استفاده می‌کند تا به افراد کمک کند بهتر با مسائل زندگی و روابط و شرایط سلامت روان کنار بیایند. یک دکتر روانشناس خوب با مشاهده، تفسیر و ثبت چگونگی ارتباط افراد با یکدیگر و محیط، فرآیندهای ذهنی و رفتار انسان را مطالعه می‌کند. برخی از روانشناسان به طور مستقل کار می‌کنند، تحقیقات انجام می‌دهند یا فقط با مراجعان کار می‌کنند. در این مقاله به تخصص و وظایف روانشناس، زمینههای کاری و … اشاره شده است.
دکتر روانشناس خوب
روانشناسان به دنبال درک و توضیح افکار، عواطف، احساسات و رفتار انسان هستند. بسته به موضوع مطالعه، روانشناسان از تکنیک‌هایی مانند مشاهده، ارزیابی و آزمایش برای ایجاد نظریه‌هایی در مورد باورها و احساساتی که بر اعمال فرد تأثیر می‌گذارد، استفاده می‌کنند. روانشناسان اغلب اطلاعات جمع آوری می‌کنند و رفتارها را ارزیابی می‌کنند. یک دکتر روانشناس خوب همچنین ممکن است برای شناخت و ارزیابی بهتر تست‌های شخصیت، عملکرد، استعداد یا هوش انجام دهد. روانشناسان به دنبال الگوهای رفتاری یا روابط علت و معلولی بین رویدادها می‌گردند و از این اطلاعات هنگام آزمایش نظریه‌ها در تحقیقات خود یا درمان بیماران استفاده می‌کنند.
روانشناس در چه زمینه‌هایی کمک می‌کند؟
یک دکتر روانشناس خوب میتواند به درمان طیف گسترده ای از بیماریهای روانی و رفتاری و همچنین مدیریت استرس‌های زندگی کمک کند.
موقعیت‌ها و شرایطی که می‌توانید برای آنها به یک دکتر روانشناس خوب مراجعه کنید؛ عبارتند از:
- اختلال مصرف الکل و مواد مخدر
- مسائل خشم
- اضطراب
- اختلال بدشکلی بدن
- مقابله با یک تشخیص یا مدیریت یک بیماری مزمن
- افسردگی
- اختلالات خوردن.
- مسائل خانوادگی و روابط
- اختلال قمار
- نارسایی جنسیتی
- اندوه و فقدان
- مشکلات مربوط به عملکرد کار یا مدرسه
- چاقی
- درد
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- افسردگی پس از زایمان
- اختلالات خواب
- استرس
- مسائل مربوط به اعتماد به نفس
- فوبیاها
- عادات ناسالم
- ضربه
در حالی که جستجوی کمک برای سلامت روان و شرایط رفتاری میتواند دشوار و طاقت فرسا باشد، ضروری است که این کار را انجام دهید. شرایط سلامت روان بسیار رایج است و سلامت روانی و عاطفی شما به اندازه سلامت جسمانی شما مهم است.
روانشناس چه می‌کند؟
یک دکتر روانشناس خوب به طیف گسترده ای از افراد کمک می‌کند و میتواند انواع مختلفی از مشکلات رفتاری و سلامت روان را درمان کند. او همچنین میتواند به مسائل زندگی و روابط کمک کند. زمینههای کاری اصلی یک دکتر روانشناس خوب عبارتند از:
- انجام مطالعات علمی برای مطالعه رفتار و عملکرد مغز (عصب روانشناس)
- جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهدات، مصاحبه، نظرسنجی، آزمون و روش‌های دیگر
- یافتن الگوهایی برای درک و پیشبینی رفتارها
- استفاده از دانش خود برای افزایش درک افراد و گروه‌ها
- برنامه‌هایی برای بهبود و پرداختن به مسائل روانی در مدارس و محیط‌های کاری
- کمک به افراد، زوج‌ها و خانواده‌ها در بهبود مهارت‌های اتباطی
- تشخیص و شناسای اختلالات روانی، رفتاری یا عاطفی
- تهیه و اجرای برنامه‌های درمانی
- همکاری با پزشکان، روانپزشکان و مددکاران اجتماعی
انواع درمان
دکتر روانشناس خوب از مجموعه‌ای از درمانهای مبتنی بر شواهد برای کمک به مردم برای بهبود زندگی خود استفاده می‌کند. اغلب، روانشناسان از روان درمانی (که معمولاً به عنوان درمان یا گفتار درمانی شناخته میشود) استفاده می‌کنند که شامل یک رابطه گفتاری برای ایجاد و ارزیابی احساسات، افکار و رفتارهای شما میشود. برخی از انواع رایج درمان عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
- درمان بین فردی
- درمان انسان گرایانه
- روان درمانی
درمان میتواند برای افراد، زوج‌ها یا خانواده‌ها باشد. شما می‌توانید از مشاوره روانشناسی حضوری یا آنلاین بهره بگیرید. روانشناس شما برای تعیین بهترین نوع درمان برای نیازها و اهداف شما با شما همکاری خواهد کرد.
مزایای مراجعه به روانشناس
مراجعه به روانشناس می تواند در کوتاه مدت به شما کمک کند. اما اگر متعهد به جلسات مشاوره و درمان باشید، از مزایای مراجعه به دکتر روانشناس خوب برای همه عمرتان بهره خواهید گرفت. مهمترین مزایای مراجعه به یک دکتر روانشناس خوب عبارتند از:
۱. بهبود مکانیسم‌های مقابله‌ای
مراجعه به روانشناس اغلب به شما کمک می کند تا توانایی خود را برای حل مشکلات توسعه دهید. همچنین یک دکتر روانشناس خوب میتواند راه‌های عملی و حمایتی برای مدیریت استرس و سایر بخش‌های دشوار زندگی روزمره شما ارائه دهد.
۲. بهره گرفتن از سیستم‌های پشتیبانی
مراجعه به روانشناس می تواند به فردی که افکار خودآزاری دارد کمک کند تا یک برنامه ایمنی ایجاد کند. در حالی که موارد آسیب رساندن به خود یا افکار خودکشی ممکن است به عنوان موارد اضطراری بالقوه تلقی شوند، درمان می تواند به شما کمک کند تا یک برنامه عملی نیز ایجاد کنید که شامل حمایت خانواده و دوستان در یک بحران است.
۳. کاهش علائم
تحقیقات شواهدی را نشان می دهد که مراجعه به یک دکتر روانشناس خوب، سلامت روان را در دراز مدت بهبود می‌بخشد. یک مطالعه در سال 2016 روی افراد مبتلا به شرایط خلقی یا اضطراب نشان داد که در یک پیگیری 10 ساله، حضور طولانی‌تر در درمان ممکن است منجر به نتایج بهتری شود.
در این مطالعه، افرادی که به روان درمانی طولانی مدت رفتند نسبت به افرادی که در درمان کوتاه مدت شرکت کردند، بهبود علائم و کارایی بهتری داشتند.
۴. بینش جدید
یک دکتر روانشناس خوب ممکن است به شما کمک کند تا متوجه شوید که چگونه الگوهای فکری خاص ممکن است به شما آسیب برسانند، مانند زمانی که فرد نسبت به خود عزت نفس پایینی دارد. درمان میتواند به افراد کمک کند تا چنین افکاری را نادرست تشخیص داده و رفتارهایی را بر اساس دیدگاه مثبت‌تر و واقع بینانه‌تر ایجاد کنند.
۵. بهبود سلامتی
با توجه به انجمن روانشناسی آمریکا ، ۷۵ درصد از افرادی که به روانشناس مراجعه کرده و در جلسات درمانی شرکت می‌کنند، شاهد ۸۰ درصد بهبود علائم سلامت روان نسبت به افرادی هستند که هرگز درمان دریافت نکرده‌اند.
۶. کاوش و کشف حقایق جدید
مراجعه به روانشناس به شما مکان مناسبی برای کشف مناطق مشکل‌دار زندگیتان می دهد. هر چیزی که می گویید محرمانه است، بنابراین می توانید بدون نگرانی از توهین یا صدمه زدن به کسی، احساسات و نظراتتان را صادقانه بیان کنید.
درمان همچنین به شما فضای امنی را برای پردازش احساساتتان در مورد یک فرد یا موقعیت خاص می دهد. بسته به موقعیت شما، یک دکتر روانشناس خوب ممکن است از شما در مورد آسیب‌های گذشته یا حال، مرگ یکی از عزیزان، بیماری پزشکی، مشکلات زندگی روزمره یا در مورد اختلالات روانی بپرسد.
۷. ایجاد چشم‌اندازهای جدید
مراجعه به یک درمانگر یک ارزیابی تازه و بی طرفانه از موقعیت‌های متفاوت را برای شما فراهم می کند. وابسته به موقعیت، روانشناس میتواند نکات و جنبه‌هایی را که شما متوجه آنها نشده‌اید، ببیند و به اشتراک بگذارد. این مزیت می تواند به شما کمک کند تا مسائل را پردازش کنید و به جلو بروید.
۸. شناسایی و حذف عادات ناسالم
همه ما عادات بدی داریم. شاید مراجعه به یک دکتر روانشناس خوب نتواند این عادات را به طور کامل حذف کند، اما می تواند به شما در شناخت آنها کمک کند. هنگامی که آنها را تشخیص دادید، می توانید روی تعیین محرک رفتار کار کنید و سعی کنید تأثیر عادات را بر خود کاهش دهید. این کار به کاهش تکرار عادت‌های بد کمک می کند.
۹. کمک به آینده
کار کردن روی خودتان در زمان حال، به نفع آینده شما خواهد بود. مراجعه به یک دکتر روانشناس خوب میتواند با کمک به آمادگی ذهنی برای رویدادهای آینده به شما کمک کند.
۱۰. تغییر در مغز
روان درمانی به کمک یک دکتر روانشناس خوب، می تواند طرز تفکر و نحوه عملکرد مغز شما را تغییر دهد. تغییرات در مغز پس از انجام روان درمانی قابل توجه است، به ویژه در افرادی که افسردگی، اختلال هراس، PTSD و سایر اختلالات روانی دارند. تحقیقات نشان داده است که بیشتر این تغییرات تقریباً مشابه افرادی است که برای مدیریت سلامت روان خود دارو مصرف می کنند.
نتیجه گیری
همانطور خواندیم، مراجعه به یک دکتر روانشناس خوب برای افرادی که به دنبال بهبود سلامت روان خود هستند، بسیار مفید است. روانشناسان از روان درمانی برای کشف ایده ها و احساسات در یک فضای امن، ارائه دیدگاه های جدید، شناسایی و حذف عادات بد، کمک به آینده و تغییر مغز استفاده می‌کنند. همه این مزایا نه تنها سلامت روان بلکه کیفیت کلی زندگی شما را بهبود می‌بخشد.
تفاوت بین روانشناس و روانپزشک چیست؟
روانپزشک پزشکی است که میتواند شرایط سلامت روان را تشخیص داده و درمان کند. روانپزشکان میتوانند داروها و سایر درمانهای پزشکی را نیز تجویز کنند. روانپزشکان معمولاً نسبت به روانشناسان به درمان بیماریهای روانی پیچیده تری میپردازند، به ویژه آنهایی که نیاز به دارو یا درمانهای پزشکی دارند.
به عبارتی دیگر، روانشناسی مطالعه ذهن، عواطف و رفتار است. در حالی که روانپزشکی رشته پزشکی است که بر تشخیص و درمان بیماریهای روانی متمرکز است.
تفاوت بین روانشناس و مشاور چیست؟
یک مشاور (که اغلب به آن درمانگر نیز گفته میشود) دارای مدرک کارشناسی ارشد در زمینههای مرتبط با سلامت روان مانند روانشناسی، ازدواج و خانواده درمانی است. تخصص مشاور ارزیابی سلامت روان افراد و استفاده از تکنیکهای درمانی مانند گفتار درمانی است.
یک دکتر روانشناس خوب، دارای مدرک دکتراست و اغلب آموزشهای گسترده ای در تحقیقات روانشناختی یا عمل بالینی دارد.
آیا روانشناس میتواند دارو تجویز کند؟
به طور کلی روانشناس نمیتواند دارو تجویز کند. در برخی کشورها یک دکتر روانشناس خوب میتواند لیست محدودی از داروهایی را تجویز کنند که میتواند شرایط خاص سلامت روان را بهبود بخشد، مانند افسردگی و اضطراب.
چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
همه افراد در هر زمان برای حل مشکل یا بهبود سلامت روان خود میتوانند به یک دکتر روانشناس خوب مراجعه کنند. اما به صورت کلی؛ نشانه‌هایی که می‌توانید از درمان بهره‌مند شوید عبارتند از:
– احساس درماندگی و غمگینی شدید و طولانی‌مدت می‌کنید.
– با وجود تلاش ها و کمک های خانواده و دوستان، به نظر نمی رسد مشکلات شما بهتر شود.
– تمرکز روی کار یا انجام سایر فعالیت های روزمره برای شما مشکل است.
– بیش از حد نگران هستید یا انتظار بدترین ها را دارید.
– رفتارهای شما، مانند نوشیدن بیش از حد الکل، مصرف مواد مخدر یا پرخاشگری، به شما یا دیگران آسیب می رساند.