مشاوره روانشناسی زناشویی نوعی مشاوره مشترک است که در آن زن و شوهر معمولاً به دلیل مسائل مربوط به رابطه به دنبال کمک هستند. این روش مشاوره با سایر انواع درمان متفاوت است؛ زیرا در هر جلسه یک زوج درگیر هستند. در این مقاله به تعریف مشاوره روانشناسی زناشویی، انواع مشاوره، مزایا و … اشاره شده است.
مشاوره روانشناسی زناشویی
مشاوره روانشناسی زناشویی به زوجین کمک می کند تا تعارضات زندگی زناشویی را درک کرده، مسائل را حل کنند و رابطه خود را بهبود بخشند. همچنین مشاوره روانشناسی زناشویی به زوج ها ابزاری برای برقراری ارتباط بهتر، مذاکره درباره اختلافات، حل مشکلات و حتی بحث به روشی سالم تر می دهد.
مشاوره زناشویی عموماً توسط درمانگران ازدواج و خانواده ارائه می شود و اغلب کوتاه مدت است. ممکن است شما فقط به چند جلسه برای عبور از یک بحران نیاز داشته باشید یا ممکن است برای چندین ماه به کمک مشاوره زناشویی نیاز داشته باشید. مانند هر مشاوره روانشناسی حضوری دیگر ، مشاوره زناشويي نيز معمولا هفته ای یک بار برگزار می گردد.
مشاوره زناشویی در چه زمینه‌هایی کمک می‌کند؟
هیچ ازدواجی کامل نیست. هر فردی ایده ها، ارزش ها، نظرات و تاریخچه شخصی خود را وارد رابطه می کند که همیشه با شریک زندگی خود مطابقت ندارد. این تفاوت ها لزوماً به این معنی نیست که رابطه شما شکست خورده است. برعکس، تفاوت‌ها می‌توانند مکمل هم باشند. علاوه بر این؛ تفاوت‌ها در زندگی زناشویی میتواند به زوج ها در درک، احترام و پذیرش دیدگاه‌ها و فرهنگ‌های مخالف یکدیگر کمک کند.
بدون توجه به علت، پریشانی در یک رابطه می تواند استرس، تنش، غم، نگرانی، ترس و مشکلات دیگری ایجاد کند. ممکن است امیدوار باشید که مشکلات رابطه شما خود به خود برطرف شوند. اما یک رابطه بد معمولا به جای بهبود یافتن، بدتر شده و در نهایت منجر به مشکلات جسمی یا روانی مانند افسردگی می شود.
در ادامه مسائل معمولی وجود دارد که مشاوره روانشناسی زناشویی می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا با آنها کنار بیایید:
- خیانت
- طلاق
- سوء مصرف مواد
- شرایط جسمی یا روحی
- مسائل مربوط به روابط همجنس گرایان
- برخوردهای فرهنگی
- امور مالی
- بیکاری
- مشکلات ارتباطی
- مشکلات جنسی
- تعارضات در مورد تربیت کودک
- ناباروری
- خشم
- تغییر نقش، مانند بازنشستگی
- تقویت پیوندها
برای داشتن مشاوره روانشناسی زناشویی نیازی به داشتن یک رابطه مشکل دار ندارید. مشاوره روانشناسی زناشویی همچنین می تواند به زوج هایی کمک کند که فقط می خواهند پیوندهای خود را تقویت کنند و درک بهتری از یکدیگر به دست آورند.
مشاوره روانشناسی زناشویی چگونه کار می کند؟
-
تشخیص و درک منابع تعارض
مشاوره روانشناسی زناشویی معمولاً زوج ها را برای جلسات درمانی مشترک گرد هم می آورد. مشاور یا درمانگر به زوج‌ها کمک می‌کند تا منابع تعارض‌های خود را مشخص و درک کنند و سعی کنند آنها را حل کنند. شما و شریک زندگیتان هر دو بخش خوب و بد رابطه خود را تجزیه و تحلیل خواهید کرد.
-
تقویت مهارت های ارتباطی
مشاوره روانشناسی زناشویی می تواند به شما کمک کند تا مهارت هایی را برای تقویت رابطه خود بیاموزید. این مهارت ها ممکن است شامل برقراری ارتباط، حل مسئله و بحث منطقی درباره تفاوت ها باشد. در برخی موارد، مانند بیماری روانی یا سوء مصرف مواد، مشاور زناشویی شما ممکن است با سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی همکاری کند تا طیف کاملی از درمان را ارائه دهد.
مهارت‌هایی که زوج‌ها ممکن است در طول مشاوره روانشناسی زناشویی یاد بگیرند، شامل موارد زیر است:
- یادگیری روش های موثرتر برای برقراری ارتباط با یکدیگر
- یاد گیری راستگویی و منعطف بودن نسبت به دیگری
- یاد گیری کنترل کردن خشم و واکنش های عاطفی
- کشف چرایی انتخاب همسر برای ازدواج و هدف مشترک در ازدواج
- احیای احساسات و رفتارهای عاشقانه
- یادگیری پذیرش شریک زندگی و قدردانی نسبت به او
-
حضور در فضایی بی طرف
صحبت کردن در مورد مشکلات خود با یک مشاور ازدواج ممکن است آسان نباشد. جلسات ممکن است در سکوت بگذرد، زیرا شما و شریک زندگی تان از صحبت کردن در مورد مشکلات اجتناب می‌کنید. همچنین ممکن است در طول جلسات مشاجره کنید. درمانگر شما می تواند به عنوان میانجی و فردی بی طرف عمل کند و به شما کمک کند تا با احساسات و آشفتگی کنار بیایید.
ممکن است بعد از چند جلسه متوجه شوید که رابطه تان رو به بهبود است. از سوی دیگر، ممکن است در نهایت متوجه شوید که اختلافات شما واقعاً آشتی ناپذیر است و بهتر است رابطه خود را پایان دهید.
انواع مشاوره روانشناسی زناشویی
درمانگران هنگام درمان زوج ها از جهت گیری ها و روش های نظری مختلفی استفاده می کنند. برخی از متداول ترین تکنیک ها عبارتند از:
-
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری بر افکار و نگرش‌های مشکل‌ساز و نحوه مدیریت آنها تمرکز می‌کند. برای مثال، «باید»هایی که تعارض ایجاد می‌کنند، مانند «همسرم باید درآمد بهتری داشته باشد» یا افکار منفی در مورد خود یا شریک زندگی. هدف از درمان شناختی رفتاری این است که افکار را به روشی مؤثرتر مدیریت کنید تا به احساساتی که کنار آمدن با آنها دشوار است یا اقداماتی که برای رابطه سازنده نیستند، منجر نشوند.
-
روش گاتمن
روش گاتمن تلاش برای رفع رفتارهای شناسایی شده خاص مانند انتقاد، تحقیر، کناره گیری و … است که منجر به اختلاف و اغلب جدایی می شود.
-
درمان عاطفی متمرکز (EFT)
درمان متمرکز بر عاطفه (EFT) بر احساسات و تنظیم هیجانی به عنوان ابزاری برای ایجاد پیوندها و اعتماد در یک رابطه تمرکز می کنند. این درمان برای گسترش درک زوج از احساساتشان کار می‌کند و آنها را قادر می‌سازد تا واکنش‌های عاطفی خود را کنترل کنند و ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند.
-
روان درمانی مثبت گرا
درمان روانشناسی مثبت گرا بر تقویت ویژگی ها و رفتارهایی مانند خوش بینی، شادی، خلاقیت، پشتکار و امید در زندگی روزمره افراد تمرکز دارد.
-
درمان متمرکز بر راه حل (SFT)
درمان متمرکز بر راه حل (SFT) همانطور که از نامش پیداست، به دنبال هدف و راه حل است.
مشاوره روانشناسی برای چه کسانی مفید است؟
مشاوره روانشناسی زناشویی برای هر زوجی است که سعی کرده اند به تنهایی مشکلات خود را حل کنند و به نتیجه نرسیده اند. مطمئن نیستید که شما و شریک زندگیتان در آن دسته قرار می گیرید؟ شاخص ها شامل موارد زیر است:
- ارتباط شما ضعیف است و نمی توانید در مورد چیزی به توافق برسید.
- مدام در حال دعوا یا مشاجره هستید.
- شما قادر به حل مشکلات با هم نیستید یا تصمیم گیری نابرابر را تجربه می کنید.
- مشکل اعتماد دارید.
- از نظر احساسی و جسمی احساس کمبود ارتباط می کنید.
- شما مشکلات جنسی را تجربه می کنید یا اصلاً رابطه جنسی ندارید.
- شما در سبک زندگی یا اهداف زندگی اختلاف نظر دارید (مانند پول، فرزندان، محل زندگی و غیره)
- شما درگیر خیانت یک شریک (یا هر دو) هستید.
- روزهای سخت تری را در کنار هم تجربه می کنید تا روزهای آرام و شاد.
تمرین‌های مشاوره روانشناسی زناشویی
مشاوره روانشناسی زناشویی به دیوارهای مطب یک درمانگر محدود نمی شود. تلاش بیشتری از طرف زوج لازم است تا مهارت‌هایی را که در طول مشاوره مورد بحث قرار گرفته‌اند، اجرا کنند.
مشاوره روانشناسی زناشویی ممکن است شامل تکالیفی برای زندگی روزمره و خارج از جلسات مشاوره باشد. برخی از این تمرین‌ها عبارتند از:
- تمرین ابزار برای برقراری ارتباط بهتر و کاهش سوء تفاهم و حل تعارضات سخت
- اختصاص زمان بیشتری برای ایجاد و افزایش صمیمیت
- تمرین گوش دادن فعال و اعتبارسنجی به جای قضاوت
- آسیب پذیر بودن و به اشتراک گذاشتن احساسات
- وقت گذاشتن برای قرارهای دونفره
- چک کردن هفتگی برای به اشتراک گذاشتن احساسات و بیان هر گونه نیازی که برآورده نشده است.
دلایل مراجعه به مشاوره روانشناسی زناشویی
در حالی که ممکن است طلاق برای برخی از ازدواج‌ها سالم‌ترین انتخاب باشد، بسیاری دیگر از افراد می‌توانند زندگی زناشویی خود را نجات دهند. در ادامه به مهمترین دلایلی که باید به مشاوره زناشویی مراجعه کنید اشاره شده است:
۱. منفی شدن ارتباط
ارتباط منفی شامل هر چیزی است که باعث شود یکی از طرفین احساس افسردگی، ناامنی، نادیده گرفته شدن یا تمایل به کناره گیری از گفتگو باشد.
ارتباط منفی همچنین می تواند شامل هرگونه ارتباطی باشد که نه تنها منجر به جریحه دار شدن احساسات می شود، بلکه آزار عاطفی یا فیزیکی و همچنین ارتباط غیرکلامی را شامل می شود.
۲. خیانت
بهبودی رابطه پس از خیانت غیر ممکن نیست، اما نیازمند تعهد و تمایل به بخشش و پیشرفت است. هیچ فرمول جادویی برای عبور از خیانت وجود ندارد. اما اگر هر دو نفر به مشاوره روانشناسی زناشویی متعهد باشند، ازدواج ممکن است نجات پیدا کند.
۳. غریبه شدن در زندگی زناشویی
وقتی زوج ها بیشتر شبیه هم اتاقی ها می شوند تا یک زوج متاهل، به مشاوره زناشویی احتیاج دارند. اگر فقدان ارتباط، مکالمه و صمیمیت وجود داشته باشد، زوج به کمک نیاز دارند.
۴. ناتوانی در حل مسائل
آگاهی از منابع اختلاف نیمی از راه پیشرفت است. اما زوج های بسیاری هستند که علارغم دانستن اختلافات، در حل مسائل ناتوان‌اند. در این صورت می‌توانند از کمک های مشاوره روانشناسی زناشویی بهره بگیرند.
۵. تصمیم به جدایی موقت
گاهی زن و شوهر برای عبور از یک بحران، تصمیم به جدایی موقت و دور بودن از هم می گیرند. در چنین مواردی بهتر است به مشاوره روانشناسی زناشویی مراجعه کنند. جدایی نه تنها راه حل مناسبی نیست، بلکه ممکن است ازدواج را به سمت جدایی دائم نیز سوق دهد.
۶. سازش برای فرزندان
در ماندگاری یک ازدواج، فرزندان نباید عامل تعیین کننده باشند. اگر زوجی احساس کنند که تنها به دلیل فرزندان خود با یکدیگر زندگی می‌کنند، باید از مشاوره زناشویی کمک بگیرند. اگر زوجین بتوانند مشکلات خود را حل کنند و به سمت یک رابطه مثبت و سالم حرکت کنند، بهترین تصمیم را برای فرزندان خود گرفته اند.
۷. درگیری‌های مالی
پول همیشه یک موضوع بحث برانگیز برای زوج‌ها بوده است. ممکن است استرس در مورد نداشتن پول کافی یا نابرابری در نحوه مدیریت مالی منشا مشکلات باشد. مشاوره روانشناسی زناشویی به افراد کمک می‌کند تا رابطه‌شان با پول و نحوه شکل‌دهی افکارشان را درباره خودشان و دیگران درک کنند.
۸. تغییرات بزرگ
یک تغییر بزرگ میتواند پویایی زندگی زناشویی شما را متزلزل کند. تغییرات می تواند یک بیماری، بازنشستگی، مستقل شدن فرزندان و … باشد. مشاوره زناشویی میتواند به شما کمک کند تا با شرایط عادی جدید کنار بیایید.
۹. کمبود در زندگی جنسی
خستگی و دغدغه‌های زندگی، مسائل پزشکی، عوارض جانبی داروها و تغییرات در بدن خانم‌ها مانند یائسگی می تواند رابطه جنسی را برای برخی از زوج ها دشوار کند. زوج هایی که کیفیت رابطه جنسی خود رضایت ندارند، بهتر است از مشاوره روانشناسی زناشویی کمک بگیرند.
۱۰. تصمیم به طلاق
گاهی هر دو همسر یا حداقل یکی از آنها طلاق را تنها راه حل برای زندگی زناشویی خود می دانند. مشاوره روانشناسی زناشویی میتواند به همسران کمک کند تا تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند طلاق بگیرند یا خیر و اگر می‌خواهند با هم بمانند چه چیزی باید تغییر کند.
نتیجه گیری
همه ازدواج ها قابل نجات نیستند. در فرآیند مشاوره روانشناسی زناشویی، برخی از زوج ها ممکن است متوجه شوند که جدا بودن برای آنها سالم تر است.
با این حال، برای آن دسته از روابطی که می توانند نجات یابند، و برای آن دسته از زوج هایی که می خواهند به این روند متعهد شوند، مشاوره روانشناسی زناشویی ممکن است بتواند به آنها یادآوری کند که چرا عاشق شده اند و چرا باید زندگی زناشویی خود را حفظ کنند.
دلایل مختلفی وجود دارد که یک زوج ممکن است برای رابطه خود به دنبال مشاوره زوانشناسی زناشویی باشند. مشاوره زناشویی و زوج درمانی می تواند بسیار موثر باشد، به خصوص زمانی که زودتر شروع شود.
هنگامی که تصمیم گرفتید مشاوره را امتحان کنید، گام بعدی یافتن یک مشاور متخصص در ازدواج است. برای انتخاب مشاور زناشویی، مهم است که هر دو طرف با درمانگر احساس راحتی کنند، بنابراین تا زمانی که فرد مناسب را پیدا کنید به تلاش ادامه دهید.
مشاوره روانشناسی زناشویی برای چه زوج‌هایی مناسب است؟
برای مشاوره روانشناسی زناشویی نیازی نیست در رابطه خود دچار مشکل شوید. در واقع، اگر صبر نکنید تا ازدواجتان از هم بپاشد، ممکن است نتیجه بهتری داشته باشید. مشاوره زناشویی میتواند برای زوج‌هایی مفید باشد که فقط می‌خواهند رابطه‌شان را تقویت کنند و احساس ارتباط و پیوند بیشتری با یکدیگر داشته باشند .
اگر شریک زندگی من حاضر به مشاوره روانشناسی زناشویی نباشد چه؟
اگر در مورد نحوه برخورد همسرتان با مشاوره زناشویی نگران هستید، گفتگو را به گونه ای تنظیم کنید که کسی را در حالت تدافعی قرار ندهد. برای این کار، تمایل خود را برای یادگیری در مورد ابزارهایی که می تواند برای سلامت ازدواج شما مفید باشد به همسرتان نشان دهید.
آیا مشاوره روانشناسی زناشویی موثر است؟
در واقع، مشاوره روانشناسی زناشویی زمانی میتواند موثر باشد که هر دو نفر به صورت فردی و زوجی تمایل به یادگیری، رشد و بهبودی داشته باشند، اما نتایج تا حد زیادی به تعهد زوجین به مشاوره بستگی دارد. وقتی دو نفر به انجام مشاوره و تلاش برای بهبود ازدواج خود اعتماد داشته باشند، قطعاً مشاوره زناشویی میتواند کارساز باشد.